بزه دیدگی زنان در شبکه های اجتماعی؛ نمودها و راه‌کارها

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی دکتری حقوق کیفری وجرم شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه ازاد اسلامی واحد گرگان، گرگان ، ایران

2 استادیار گروه حقوق کیفری و جرم شناسی دانشکده علوم انسانی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان، گرگان ، ایران

10.22091/diplic.2025.13662.1024

چکیده

شبکه‌های اجتماعی مجازی با وجود کارکردهای مثبت، تأثیرات منفی قابل توجهی در بروز رفتارهای بزهکارانه دارند. این تأثیرات را می‌توان در دو سطح اصلی بررسی کرد: نخست، ایجاد بستر مناسب برای جرایم سایبری علیه زنان و دوم، تحریک و تسهیل جرایم در فضای حقیقی از منظر جرم‌شناسی، نظریه‌های مختلفی این پدیده را تبیین می‌کنند. نظریه‌های سبک زندگی، فعالیت روزانه و فرصت، چگونگی تبدیل شدن شبکه‌های اجتماعی به بستر جرایم سایبری را توضیح می‌دهند. در مقابل، نظریه‌های یادگیری اجتماعی، معاشرت ترجیحی و تقلید، مکانیسم تأثیرگذاری این شبکه‌ها بر رفتار کاربران و گرایش آنان به بزهکاری در جهان واقعی را تحلیل می‌کنند. مصادیق جرایم سایبری علیه زنان شامل هرزه‌نگاری، مزاحمت‌های سایبری، هتک حیثیت و نشر اکاذیب است. از سوی دیگر، تأثیر شبکه‌ها در فضای حقیقی می‌تواند به جرایمی مانند قتل‌های ناشی از یادگیری یا تقلید منجر شود. آمارها نشان می‌دهد زنان بیش از سایر کاربران در معرض آزارهای آنلاین قرار دارند که پیامدهای روانی شدیدی مانند استرس، اضطراب و آسیب‌های عاطفی پایدار به همراه دارد. در نظام حقوقی ایران، هرچند قوانینی برای مقابله با خشونت سایبری تصویب شده، اما سیاست جنایی کشور در زمینه پیشگیری از بزه‌دیدگی زنان دارای کاستی‌های جدی است. توسعه فناوری‌های نوین مانند هوش مصنوعی و تکنیک‌هایی چون جعل عمیق، بر پیچیدگی این چالش‌ها افزوده و احتمال افزایش نرخ بزه‌دیدگی زنان را تقویت کرده است. این وضعیت، لزوم بازنگری اساسی در قوانین موجود و توسعه مدل‌های پیشگیرانه کارآمد را بیش از پیش آشکار می‌سازد.

کلیدواژه‌ها

موضوعات

فایل ها

هم رسانی

ارجاع به این مقاله

آمار