طراحی و پیاده‌سازی نظام مدیریت مالکیت فکری در نهادهای دانشگاهی و پژوهشی با رویکرد بومی‌سازی ساختاری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی هوافضا دانشگاه صنعتی مالک اشتر و فعال در حوزه مالکیت فکری

2 استادیار دانشگاه علوم و فنون شهید ستاری

10.22091/diplic.2025.13261.1022

چکیده

در دهه‌های اخیر، مدیریت دارایی‌های فکری به شکلی چشم‌گیر اهمیت یافته و نقش اساسی در تقویت نوآوری، افزایش بهره‌وری فناورانه، ارتقاء رقابت‌پذیری و تضمین پایداری بلندمدت سازمان‌های دانش‌بنیان و پژوهش‌محور ایفا کرده است. پژوهش حاضر با هدف طراحی و ارائه چارچوبی کاربردی و قابل انطباق برای پیاده‌سازی نظام مدیریت مالکیت فکری در نهادهای دانشگاهی و تحقیقاتی انجام شده است. این مطالعه با بهره‌گیری از اسناد بالادستی، استاندارد بین‌المللی ایزو 56005، و تجارب مستند نهادهای پیشرو، مدلی ساختاریافته و جامع ارائه می‌دهد که کلیه مراحل کلیدی از جمله شناسایی، ارزیابی، حفاظت، بهره‌برداری و انتقال دارایی‌های فکری را در بر می‌گیرد. چارچوب پیشنهادی نه‌تنها با مأموریت‌های آموزشی و پژوهشی دانشگاه‌ها هم‌راستا است، بلکه بستر نهادینه‌سازی فرهنگ مالکیت فکری، سیاست‌گذاری منسجم و توسعه زیرساخت‌های حقوقی، مدیریتی و اجرایی را نیز فراهم می‌سازد. یافته‌ها نشان می‌دهد اجرای این نظام، انسجام بیشتر در فعالیت‌های پژوهشی، تسهیل تجاری‌سازی نوآوری‌ها، ارتقاء سرمایه دانشی و ایجاد مزیت رقابتی پایدار در زیست‌بوم علمی را به همراه خواهد داشت.

کلیدواژه‌ها

موضوعات