حمایت از تجربه کاربری نرم‌افزار در حقوق مالکیت فکری

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 مدیر گروه حقوق مالکیت فکری دانشگاه قم

2 منظریه-ارغوان-مجتمع امام حسین-بلوک ب18 -پلاک 21

10.22091/diplic.2025.12358.1020

چکیده

یکی از ابعاد خاص نرم‌افزار که بحث حمایت از آن کمتر مورد توجه قرار گرفته است، تجربه کاربری نرم‌افزار است. تجربه کاربری همان حسی است که در نتیجه تعامل کاربر با محیط و اجزا مختلف نرم‌افزار به او القا شده و کیفیت و چگونگی آن نقشی تعیین کننده در شکست یا موفقیت نرم‌افزار به عنوان یک کل دارد. بر خلاف رابط‌های کاربری گرافیکی، تجربه کاربری نرم‌افزار به علت ابتنا بر مجموعه‌ای از اجزا فنی و دیداری-شنیداری خاص نمی‌تواند در یک چهارچوب واحد مورد حمایت قرار گرفته و صحیح تر آنست که در هر مورد متناسب ترین سازگار حمایت شناسایی شود؛ در این میان البته مخالفانی نیز با حمایت از این مؤلفه وجود دارند که بررسی دیدگاه آنها خالی از لطف نیست. با اینکه تجربه کاربری به صورت مستقیم توسط توسعه دهندگان نرم‌افزار طراحی نمی‌شود و این مؤلفه از نتایج غیرمستقیم شیوه طراحی و ارائه نرم‌افزار به کاربر است؛ از آنجایی که تجربه کاربری در عمل وابسته به تصمیمات و اقدامات توسعه دهندگان نرم‌افزار در طراحی یک نرم‌افزار است؛ بحث چگونگی حمایت از آن در حقوق مالکیت فکری نیز از اهمیت بسزایی برخوردار است. این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی و رویکرد کتابخانه‌ای و میدانی برآنست تا با نظر به ماهیت متفاوت تجربه کاربری فروض امکان یا عدم امکان حمایت از آن را مورد بحث قرار و در فرض حمایت نیز سازکاری بیشترین سازگاری را با ماهیت تجربه کاربری دارد را شناسایی نماید.

کلیدواژه‌ها

موضوعات