مطالعه تطبیقی معیار شباهت اساسی به عنوان معیار تشخیص نقض حق مؤلف در آثار سینمایی در حقوق ایران و آمریکا

نوع مقاله : مقاله پژوهشی

نویسندگان

1 استادیار گروه حقوق ، دانشکده علوم انسانی ، دانشگاه خاتم، تهران، ایران

2 دانشیار دانشکده حقوق، دانشگاه تربیت مدرس، تهران، ایران

3 فارغ التحصیل حقوق خصوصی، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه خاتم، تهران، ایران.

10.22091/diplic.2025.14063.1026

چکیده

سینما هنری چندوجهی و ترکیبی از مؤلفههای خالقانه گوناگون است، شناسایی نقض حقوق مالکیت فکری در آثار سینمایی به واسطه ماهیت پیچیدهاش، نیازمند معیارهای دقیق و چندالیه میباشد. از میان معیارهای گوناگون، معیار شباهت اساسی به عنوان مهمترین ابزار شناسایی نقض حقوق مؤلف در آثار سینمایی مطرح شده است. این پژوهش با روش تحلیلی-توصیفی و با تکیه بر تحلیل تطبیقی در نظام حقوقی ایران و ایاالت متحده، تالش دارد ضمن تشریح ابعاد مختلف معیار شباهت اساسی، آزمونهای شناسایی آن که شامل آزمون مخاطب عادی و آزمون تحلیل تخصصی )بیرونی( است را بررسی و جایگاه این آزمونها را در آراء دادگاهها تحلیل نماید.همچنین دکترین استفاده منصفانه از آثار دارای حق کپی رایت و تمایز ایده از بیان ایده که مؤثر در تشخیص مورد نقض واقع شدن یک اثر است را تبیین کند. نتایج این پژوهش نشان میدهد که فقدان چهارچوبهای شفاف و اصولی در حقوق ایران موجب تشتت در آراء قضایی شده با این وجود به نظر می رسد معیار شباهت اساسی که در رویه قضایی ایالتهای متعدد آمریکا به عنوان معیار تشخیص نقض حقوق مالکیت فکری، شناسایی شده، قابل تطبیق در نظام حقوقی ایران است.

کلیدواژه‌ها

موضوعات